مجیدزاده و جیرفت

  یوسف مجیدزاده برای جامعة باستان شناسی ایران نمادی از یک پژوهشگر توانا، صاحبتخصص و اعتبار بینالمللی است که با شکیبایی بسیار همواره در راه خدمت به میهنش گام برداشته است. وی به رغم جفاهایی که تاکنون در حقش به دلیل ایستادگی و پایمردیاش روا داشتهاند، در معرفی ایران به جهان تلاشهای زیادی خصوصاً در زمینه میراث فرهنگی کرده است.

مسألهای که اخیراً دربارة جایگزینی افرادی به جای دکتر مجیدزاده در کاوشهای جیرفت طرح شده بسیار حیرتآور، اعجابانگیز و ابهامآمیز است. به عنوان یک پژوهشگر و کسی که به اقتضای حرفهام با اغلب باستانشناسان ایرانی در تماس هستم، مایلم به طور دقیق بدانم که چه امری منجر به این تصمیمگیری شده است. مسألة جایگزینی سرپرست کاوشها در باستانشناسی مانند عوض کردن رییس یک اداره نیست که به هر دلیلی بتوان دست به چنین اقدامی زد. در این مورد هم، هیچ دلیل قابل قبولی دیده نمیشود؛ چرا که دکتر مجیدزاده نه از نظر علمی ناتوان است، نه تاکنون در انجام برنامههایش به عنوان یک پژوهشگر کوتاهی کرده و نه خطایی در راستای رعایت نکردن اصول سیاستهای کشور مرتکب شده است. بلکه برعکس در نیم دهة گذشته در قبال مسألة جیرفت که تبدیل به یک آبروریزی بینالمللی برای کشورمان شد، تلاشهای درخشانی انجام داده و فعالیتهایش در راستای اعتلای نام ایران، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور و باستانشناسی ایران بوده است. بنابراین، تصور میکنم نباید با چنین موضوعی برخوردهای سلیقهای و شخصی صورت گیرد بلکه میبایست منافعِ کلی کشور در نظر گرفته شود.

آیا مسالة درج یک نام جعلی برای خلیج فارس در کتاب «مجموعة مقالات همایش جیرفت» در سال جاری که توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان میراث فرهنگی منتشر شده، از علل و عوامل این تصمیمگیری بوده است؟ تصور میکنم اگر خوشبینانه قضاوت کنیم، باید گفت یک اشتباه «سهوی» بوده است و اگر بدبینانه نگاه کنیم باید گفت که «دامی» بوده که برای چنین پژوهشگران مؤثر و صاحب اعتباری طرح می شود تا از ادامه فعالیت بازمانند. انتظار میرفت مدیران سازمان پیش از دیگران متوجه این مسأله شده باشند که گویا نه تنها چنین نشدة بلکه کاملاً بر خلاف آن عمل شده است. اکنون باید پرسید چگونه است که افرادی همچون دانیل پاتس و خصوصاً باستانشناسان انگلیسی همچون راجر ماتیوس که به کرات از این نام جعلی در نوشتههایشان استفاده کردهاند، برای کاوش به ایران دعوت میشوند اما دکتر مجیدزاده که از نخستین کسانی است که با نگارش مقالة «باستانشناسان خارجی و نام خلیج فارس» (مجلة نشر دانش) همگان را از چنین توطئهای آگاه کرد، مستوجب بیحرمتی است؟ با این وصف، نباید پنداشته شود که نگارنده مخالف حضور پژوهشگران غیرایرانی در پزوهشهای باستان شناسی ایران است. همچنانکه بارها گفته شده، حضور هیاتهای خارجی یک ضرورت است اما فقدان برنامه، نظم و سیاست مشخص در سطح کلان مدیریت میراث فرهنگی کشور در قبال این هیاتها منجر به از دست رفتن فرصتها و بیبهره ماندن ما شده است.

 

ادامه نوشته

خانه‌ ديگري از ماسوله تخريب شد

 

در پي تعمير يکي از خانه‌هاي تاريخي ماسوله توسط مالک، ديوارهاي اين خانه تخريب شد. اين تخريب به علت خالي کردن فضاي داخلي خانه و برداشتن ديوارهاي نگه دارنده بوده است. در پي اين تخريب، مالک خانه پايگاه ميراث فرهنگي را مقصر مي‌داند و مسئولان پايگاه ميراث فرهنگي نيز از مالک به خاطر تخريب خانه شکايت کردند.

خبرگزاري ميراث فرهنگي _ گروه ميراث فرهنگي _ يکي ديگر از خانه هاي تاريخي ماسوله هنگام تعميرات توسط مالک شخصي تخريب شد. اين اتفاق در حالي رخ داد که مالک خانه، پايگاه ميراث فرهنگي را مقصر مي‌داند و پايگاه نيز معتقد است که تخلف مالک باعث تخريب خانه شده است.

ادامه مطلب در : http://www.chn.ir/news/?section=2&id=49481

محوطه ساساني تنگاب در خطر برخورد با قطار قرار گرفت

منبع : خبرگزاري ميراث فرهنگي www.chn.ir

---

 

محوطه ساساني تنگاب که مملو از آثار باستاني دوره ساساني، به ويژه دوران قيام و حکومت اردشير است، در مسير عبور خطوط راه آهن جنوب قرار گرفته است. اكنون مسئولان راه آهن قصد دارند با احداث تونل از اين تنگه عبور کنند. اين در حالي است که انفجارات ناشي از احداث تونل خطري جدي براي آثار باستاني اين تنگه است.

خبرگزاري ميراث فرهنگي _ گروه ميراث فرهنگي _ حسن ظهوري _ در حالي که نقش رستم از گزند راه آهن جنوب در امان ماند، اين بار مسئولان راه آهن قصد دارند با ايجاد تونل از تنگاب عبور کنند. به اين ترتيب قلعه دختر، بناي ساساني نقاره، نقش برجسته پيروزي اردشير بر اردوان و تاج گذاري اردشير و تعداد بيشماري محوطه پارينه سنگي تا دوره اسلامي در خطر خواهند بود.

 

به گزارش CHN، به گفته باستان شناسان خط راه آهن جنوب پس از گذشت از نقش رستم راهي شيراز مي‌شود و از آنجا نيز به طرف اهرام مي‌رود. در اهرام اين خطوط به دو بخش تقسيم مي‌شود که يکي مسير بوشهر و ديگري مسير عسلويه را در پيش مي‌گيرد.

 

اما پيش از آنکه اين خطوط به اهرام برسند بايد از فيروز آباد عبور کنند که به ظاهر تنها راه رسيدن به فيروز آباد، تنگه باستاني تنگاب است. در اين تنگه قرار است خطوط راه آهن با گذشتن از کوه به دشت فيروز آباد برسد.

 

 

ادامه نوشته

درخواست از رییس سازمان میراث فرهنگی برای ثبت دیگر میراث معنوی ملی

متن زیر نامه‌ی ارسالی دبیر دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران به رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است که یازدهم دی‌ماه به‌شماره‌ی 5680-1-871 به ثبت دبیرخانه‌ی آن سازمان رسید.

به نام خداوند جان و خرد

فرنشین گرامی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

جناب آقای اسفندیار رحیم‌مشایی

ثبت ملی آیین کهن و مردمی شب چله (یلدا) در کنار سخنان اخیر شما درباره‌ی کورش بزرگ این امید را در دل‌های دوست‌داران تاریخ و فرهنگ ایران زنده کرد که آن سازمان به یادگارها و سنت‌های درازمان این سرزمین - که عامل مهمی در هم‌بستگی ملی به شمار می‌آیند - توجه بیشتری خواهد داشت.

از این‌رو «دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران» به عنوان نهادی برآمده از دلِ تلاش‌های فرهنگی و سازمان‌های مردم‌نهاد، ضمن سپاس‌گزاری از شما و اعلام پشتیبانی از کوشش‌هایی از این دست و به‌ویژه یادآوری ضرورت زنده‌سازی و گسترش بخش مهمی از فرهنگ ایرانی در قالب جشن‌ها و آیین‌های کهن که می‌تواند پاسدار فرهنگ غنی ما و خودباوری جوانان ایرانی در این جهان پُر «دام و آشوب» باشد، از آن جناب خواهشمند است تا دستور فرمایید ثبت مناسبت‌هایی هم‌چون جشن‌های تیرگان (روز پاسداری از مرزهای ایرانی، که چندی پیش زیر نام «همایش ملی کمان و کمان‌دار» توسط پژوهشکده‌ی هنرهای سنتی و صنایع دستی آن سازمان در رشت برگزار شد)، مهرگان (روز مهر و دوستی در فرهنگ ایرانی)، اسفندگان (روز زن و زمین در فرهنگ ایرانی)، کورش بزرگ (روز حقوق بشر در تاریخ ایران) و... را هم در دستور کار پژوهشکده‌های مربوط قرار دهند.

پیشاپیش از حُسن توجه شما سپاس‌گزاریم.

رضا نیکپور

دبیر دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران

هشدار درباره نصب باندهای صوتی در مسجد امام اصفهان

 

شاهکار کاشیکاری جهان، در آستانه آسيب

فرناز خطیبی

گروه جامعه: ايام محرم و مناسبات و عزاداري‌هاي خاص آن همواره نزد مردم ايران محترم بوده و پاسداشت شعائر و مناسك آن هر ساله با شدت بيشتري رعايت شده است در اين ميان حفظ نظم و نيز رعايت موازيني كه مورد تاكيد مقامات بوده از اهميت بالايي برخوردار است. از جمله حفظ و نگهداري ميراث فرهنگي.

نصب 15 باند صوتی داخل صحن اصلی مسجد امام اصفهان برای برگزاری مراسم نماز جمعه و سایر آئین‌های مذهبی، باعث سست شدن کاشی‌های صفوی این مسجد تاریخی شده است. در کنار ترک خوردگی و سست شدن کاشی‌ها بر اثر ارتعاشات ناشی از صدای این بلندگوها، نصب داربست‌های فلزی برای برگزاری دهه اول محرم در حیاط مجموعه نیز تخریب بخشی از دیوارها و گلدان‌های تاریخی مسجد را به دنبال داشته است. این در حالی است که کاشی‌های مسجد امام اصفهان یکی از شاهکارهای کاشیکاری جهان است و این مسجد تاریخی به عنوان بخشی از میدان نقش جهان اصفهان در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. اما بی‌توجهی مسئولان برگزاری عزاداری‌ها و آئین‌های مذهبی به حفظ این اثر مهم فرهنگی – تاریخی، آسیب‌های تازه‌ای به این بنا وارد کرده و نگرانی‌ها را در میان فعالان حوزه میراث فرهنگی دامن زده است.

میخ‌کوبی بر روی شاهکار کاشیکاری جهان

بیش از 15 باند صوتی ولتاژ بالا که با میخ بر روی دیوارهای صحن اصلی و صحن‌های مجاور مسجد امام نصب شده است، کاشی‌های تاریخی ثبت جهانی شده این بنا را با خطر ترک خوردگی و ریزش روبه‌رو کرده است. علیرضا روحانی سخنگوی ائتلاف ملی حامیان میراث اصفهان در این باره به فرهنگ آشتی گفت: «باندهاي صوتي توسط ستاد اقامه نماز جمعه و به منظور برگزاري نمازجمعه روي ديوار مسجد نصب شده‌اند. اين باندها که تعداد آنها هم اندک نيست، دسيبل صوتي بالايي توليد مي‌کنند و ارتعاشات ناشي از اين صدا باعث سست شدن کاشي‌هاي مسجد و ايجاد ترک‌های مویی در آن مي‌شود که می‌تواند حادثه آفرین باشد». این بلندگوها مدت 12 سال است که بر روی کاشی‌های مسجد نصب شده‌اند. به گفته روحانی برای نصب این باندهای صوتی میخ‌هایی بر روی دیوارها و کنار کاشی‌ها کوبیده شده که همین امر باعث تخریب بخشی از دیوار مسجد شده است. او در پاسخ به این سوال که چگونه بدون کسب اجازه از میراث فرهنگی می‌توان در محوطه ثبت شده دخل و تصرف کرد، توضیح داد: «میراث اصفهان به خصوص طی 7، 8 ماهه سال جاری بسیار ضعیف عمل کرده است ومتأسفانه مسئولین ستاد اقامه نماز جمعه با میراث فرهنگی درباره حفاظت از این اثر همکاری نمی‌کنند. بخشی از بناهای اصفهان به خصوص مسجد امام و مسجد جامع اصفهان دست میراث و بخشی دیگر دست اداره اوقاف است. میراث اصفهان و اوقاف با هم مشکل دارند. تنها بحث‌های گردشگری مانند بلیط فروشی با میراث است که به اصطلاح میراثی‌ها تا دم در مسجد بیشتر نمی‌توانند بروند».

ادامه نوشته

ویرانی آب انبار صفوی در سمنان

آب انبار صفوی در پی ساخت و سازهای شهری و ساخت خیابان های جدید در شهر سمنان به گونه ی کامل ویران شد .این آب انبار پیش از این در سیاهه ی میراث ملی به ثبت رسیده بود.

سیاوش صابری مدیر کل دفتر بناها و محوطه های تاریخی کشور گفت : آب انبار کاشفی در پی تغییرات غیر اصولی طرح جامع شهری سمنان ویران شده است.

از آنجا که آب انبار کاشفی در سیاهه ی میراث ملی به ثبت رسیده بود حتا با استعلام از سازمان میراث فرهنگی سمنان هم شهرداری اجازه ی ویرانی آن را نداشته است.

این آب انبار یکی از آثار ارزشمند روزگار صفوی بود.

برگرفته از هفته نامه امرداد